Κωστής Παλαμάς, Το πανηγύρι στα σπάρτα

Κωστής Παλαμάς

Τὸ πανηγύρι στὰ σπάρτα

Γιὰ κοίτα πέρα καὶ μακριὰ τὶ πανηγύρι
ποὺ πλέκουν τὰ χρυσὰ τὰ σπάρτα στὸ λιβάδι!
Στὸ πανηγύρι τὸ πανεύοσμο ἀπ᾿ τὰ σπάρτα
μὲ τὴ γλυκιὰν ἀνατολὴ γλυκοξυπνώντας
νὰ τρέξω βούλομαι κι ἐγὼ στὸ πανηγύρι,
θησαυριστὴς νὰ κλείσω μὲς τὴν ἀγκαλιά μου
σωροὺς τὰ ξανθολούλουδα καὶ τὰ δροσάνθια,
κι ὅλο τὸ θησαυρὸ νὰ τονε σπαταλέψω
στὰ πόδια τῆς ἀγάπης μου καὶ τῆς κυρᾶς μου.
Ὅμως βαθιὰ εἶναι τὸ ξανθόσπαρτο λιβάδι.
Κι ὅπως μιᾶς πρόσχαρης ζωῆς εἴκοσι χρόνων
κόβει τὸ λευκοστόλισμα θανάτου λύπη,
ἔτσι τὸν ἄκοπο γοργὸ μοῦ κόβει δρόμο
ἀτέλειωτος ἀνάμεσα ξεφυτρωμένος
ὁ κακὸς δρόμος μὲς τὰ βάλτα καὶ στὰ βούρλα.
Τ᾿ ἀγκαθερὰ φυτὰ ξεσκίζουνε σὰ νύχια
καὶ σὰν τὰ ξόβεργα τὸ χῶμα παγιδεύει
τοῦ κάμπου τοῦ κακοῦ στὰ βούρλα καὶ στὰ βάλτα,
ἐκεῖ ποὺ στὸ φλογόβολο τὸ ἁψὺ τοῦ ἥλιου
(ποῦ δρόσος μιᾶς πνοῆς; ποῦ σκέπασμα ἑνὸς δέντρου;)
σὰν ἀστραπὴ ἀργυρὴ χτυπάει τὰ μάτια ἡ ἅρμη.
Λιγοψυχῶ, λυγίζομαι, παραστρατίζω,
κι ἀποκάνω καὶ πέφτω, κι ἀποκαρωμένος
νοιώθω στὸ μέτωπο τ᾿ ἀγκάθια, καὶ στὰ χείλια
νοιώθω τὴν πίκρα τῆς ἁρμύρας, καὶ στὰ χέρια
νοιώθω τὴ γλίνα τῆς νοτιᾶς, καὶ στὰ ποδάρια
νοιώθω τὸ φίλημα τοῦ βάλτου, καὶ στὰ στήθη
νοιώθω τὸ χάιδεμα τοῦ βούρλου, νοιώθω ἐντός μου
τὴ μοίρα τοῦ γυμνοῦ καὶ τ᾿ ἀνήμπορου κόσμου.
(Ὦ! ποῦ εἶσαι, ἀγάπη καὶ κυρά μου;) Καὶ σὲ βάθη
δειλινῶν πορφυρῶν, πλούσια ζωγραφισμένων,
τὸ πανηγύρι ποὺ χρυσᾶ τὰ σπάρτα πλέκουν,
τὸ πανηγύρι τὸ πανεύοσμο στὰ σπάρτα,
μὲ βλέπει, μὲ καλεῖ, καὶ μὲ προσμένει ἀκόμα.

 

Ίδρυμα Κωστή Παλαμά

Ο κύκλος της ζωής μέσα από την ποίηση 2. Ο θάνατος

Ο  επόμενος κύκλος στη ενότητα Μοντέρνα και Παραδοσιακή Ποίηση έχει θέμα το Θάνατο.

Και σε αυτή την ενότητα θα ασχοληθούμε με τρία ποιήματα.

Διαβάστε τα παρακάτω ποιήματα:

1.  ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣ, «Λήθη»

       (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Α΄ Λυκείου)

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/262/1916,6370/

2.  Κ.Γ. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ, «Πρέβεζα»

Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ποιήματα και πεζά. Επιμ. Γ. Π. Σαββίδης, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, σ. 141-142. Αθήνα: Εστία, 2001.

http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/browse.html?cnd_id=6&text_id=1099

3. ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ, «Μικρός θρήνος»

 (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Γ΄ Λυκείου)

 

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C131/595/3928,17232/

 

Στη συνέχεια συμπληρώστε το Δελτίο Ανάγνωσης του κάθε ποιήματος (όπως στην εργασία Μοντέρνα και παραδοσιακή ποίηση : άσκηση εντοπισμού χαρακτηριστικών)

	ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΠΟΙΗΤΗΣ
ΤΙΤΛΟΣ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
Στίχος
Στροφή
Μέτρο
Ομοιοκαταληξία
Τίτλος
Νοηματική αλληλουχία
Θέματα / Μοτίβα
Λυρισμός
Δραματικότητα
Στίξη
Λεξιλόγιο
Σύνταξη

Ένας από τους στόχους της ενότητας είναι να ακούσουμε μελοποιημένη ποίηση.

Θα αρχίσουμε με τη μελοποίηση και την ερμηνεία του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο ποίημα του Κ. Καρυωτάκη "Πρέβεζα".

 

Απαντήστε με ένα σχόλιο ποια συναισθήματα σας προκαλεί η μελοποίηση.

Μπορείτε να οπτικοποιήσετε έναν στίχο του ποιήματος επιλέγοντας μια εικόνα από το διαδίκτυο.

Ειδικές γλώσσες

Ανάμεσα στις γλωσσικές ποικιλίες συγκαταλέγονται και εκείνες που συνδέονται με τον καταμερισμό της κοινωνικής / επαγγελματικής δραστηριότητας. Πρόκειται για ευδιάκριτες γλωσσικές ποικιλίες που δημιουργούνται από τις διάφορες επαγγελματικές ομάδες. Μια επαγγελματική ομάδα δηλαδή, για να εξυπηρετήσει τους επαγγελματικούς της σκοπούς, διαμορφώνει στο πλαίσιο της εθνικής γλώσσας τη δική της γλωσσική ποικιλία με ιδιότυπους όρους της ειδικότητάς της. Μερικοί ονομάζουν τις γλωσσικές αυτές ποικιλίες ειδικές γλώσσες.

Η οργάνωση του λόγου και η πειθώ

Στην καθημερινή ή στη σχολική ζωή χρειάζεται να εκφράσεις και να στηρίξεις τη δική σου θέση, την άποψη που έχεις σχηματίσει για τα διάφορα θέματα. Σου έχει ζητηθεί δηλαδή να παρουσιάσεις αυτά που εσύ πιστεύεις, κοιτάζοντας και εξετάζοντας τα θέματα/πράγματα/προβλήματα από τη δική σου οπτική γωνία. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι πρέπει να έχεις – και έχεις – απόψεις. Παράλληλα να είσαι σε θέση να στηρίζεις τις απόψεις σου και να πείθεις για την ορθότητά τους· να πείθεις τους ακροατές ή τους αναγνώστες ότι η άποψή σου είναι σωστή, να πείθεις δηλαδή γιατί (για ποιους λόγους) αυτά που υποστηρίζεις είναι όπως τα νομίζεις/αισθάνεσαι εσύ. Με άλλα λόγια θα πρέπει να αιτιολογείς τις θέσεις σου: να λες γιατί είναι έτσι και όχι διαφορετικά.

Σε μια τέτοια περίπτωση, πρέπει πρώτα να βρίσκεις το αποδεικτικό σου υλικό (σκέψεις, επιχειρήματα, συλλογισμούς, παραδείγματα, γεγονότα, περιστατικά κτλ.) και ύστερα να το κατατάσσεις οργανώνοντάς το πειστικά πάνω σε ένα (οικο)δομικό σχέδιο. Και δεν είναι καθόλου περίεργο ότι στο σημείο αυτό μοιάζουν όλοι οι ομιλητές και οι συγγραφείς που προσπαθούν να πείσουν για την άποψή τους. Εξάλλου, η τέχνη να πείθεις για τις απόψεις σου – είτε πολιτικός είσαι είτε δικηγόρος είτε μαθηματικός κτλ. – είναι πανάρχαια και φτάνει ως εμάς από την αρχαία Ελλάδα.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.      1. Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη των ακόλουθων επιχειρημάτων (προκείμενες, συμπέρασμα).

·         Τα δικαιώματα του ανθρώπου θα πλήττονται μόνο στην περίπτωση που κάποιος κατόρθωνε να μας πείσει για το ότι δε διαθέτουν όλοι οι άνθρωποι αξία, για το ότι η ανθρώπινη ζωή δεν είναι παντού άξια σεβασμού. Κανείς δεν έχει κατορθώσει να μας πείσει για την απαξία των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Επομένως, τα δικαιώματα α του ανθρώπου διαθέτουν καθολική αξία και δεσμευτικότητα.

·         Το ευρύτερο κίνημα των ανθρωπιστικών οργανώσεων είναι ασφαλώς ένα από τα πιο θετικά φαινόμενα των τελευταίων τριάντα χρόνων. Κι αυτό γιατί συχνά σώζει ανθρώπους και συμβάλλει στην απελευθέρωσή τους ή στη λύση των προβλημάτων τους. Επιπλέον, αποτελεί ένα παγκόσμιο κίνημα που προβάλλει την αλληλεγγύη ως αντίδοτο στον ατομοκεντρισμό και την αδιαφορία.

·         Τα πανεπιστήμια αποτελούν μοχλό οικονομικής- τεχνολογικής ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού της χώρας, ιδιαίτερα μάλιστα των ακριτικών περιοχών. Επομένως, η δημιουργία νέων πανεπιστημίων και τμημάτων δε φαίνεται σα μια αυθαίρετη αντικοινωνική ενέργεια, αφού επιπλέον τα πανεπιστήμια προάγουν την παιδεία αλλά και την επιστημονική και κοινωνική πρόοδο.

·         Κάθε γλώσσα είναι καθρέφτισμα της νοοτροπίας των ανθρώπων του οικείου λαού, αλλά και στοιχείο έκδηλο της διαφορετικής ιδιοσυστασίας του από τους «ξένους» λαούς. Είναι και παιδαγωγός των ανθρώπων κάθε λαού η εθνική του γλώσσα, καθώς με την εκμάθηση και τη χρήση της η κάθε νέα γενιά εμβαπτίζεται στον πολιτισμό, τον δημιουργημένο από τις προηγούμενε γενιές του. Αποτελεί άρα για κάθε λαό η γλώσσα του το κύριο πνευματικό του αγαθό.

(Κ. Δεσποτόπουλος, Φιλοσοφία και θεωρία του πολιτισμού, εκδ. Παπαζήση, διασκευή, Επαναληπτικές Πανελλαδικές εξετάσεις 2009)

·         Αποτελεί κανόνα της φύσης, κανόνα της Βιολογίας, να υπάρχει και να μη διαταράσσεται η θεμελιώδης ακολουθία: γένεση, ζωή, αναπαραγωγή, θάνατος. Γιατί, εάν οι άνθρωποι ήταν αθάνατοι ή γενικότερα κάποια μορφή ζωής ήταν αθάνατη, το συγκεκριμένο είδος ζωής θα εξέλιπε μέσα σε λίγες σχετικά γενεές. Το περιβάλλον θα άλλαζε και δε θα μπορούσαν οι ζωντανοί αυτοί οργανισμοί που το απαρτίζουν να αλλάξουν, ώστε να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.

(Στάθης Γκόνος, Από τον ημερήσιο Τύπο, Πανελλαδικές εξετάσεις 2002).

2.      Να εντοπίσετε την πορεία του συλλογισμού με βάση τη σκέψη του γράφοντος (παραγωγικός-επαγωγικός-αναλογικός).

Α. Όποιος δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του είναι δούλος.

     Ο αφέντης του Επίκτητου έχει τόσες και τέτοιες ανάγκες που είναι αδύνατον να τις ικανοποιήσει, ενώ ο Επίκτητος δε χρειάζεται τίποτε περισσότερο από όσα έχει.

     Άρα όχι ο Επίκτητος, αλλά ο κύριός του είναι δούλος.

Β. Ο νέος διευθυντής έχει απαρχαιωμένες ιδέες.

     Ο νέος διευθυντής είναι ηλικιωμένος.

    Άρα, οι ηλικιωμένοι έχουν απαρχαιωμένες ιδέες.

Γ. Η αιτία της πλημμύρας που έγινες χθες στην Αθήνα ήταν η διάβρωση του εδάφους μετά από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού. Στην πόλη μας, τη Θεσσαλονίκη, είχαμε επίσης πυρκαγιά το καλοκαίρι. Επομένως,  είναι πιθανόν να πλημμυρίσουμε όταν θα βρέξει.

Δ. Κάθε πολίτης είναι υπόλογος για τα έργα του. Η ευθύνη αυτή είναι βαρύτερη γι τους επιστήμονες, επειδή η επιστήμη διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στη σημερινή κοινωνία.

Ε. Στην ελληνική κοινωνία διαμαρτυρόμαστε συχνά για την έλλειψη καθαριότητας στην πόλη μας, αλλά οι ίδιοι αφήνουμε τα απορρίμματα έξω από τους κάδους. Διακηρύσσουμε τον θαυμασμό μας για την ομορφιά του ελληνικού τοπίου, αλλά εγκαταλείπουμε τα απορρίμματα στις παραλίες το καλοκαίρι. Φαίνεται επομένως, ότι η οικολογική μας ευαισθησία είναι επιφανειακή.

ΣΤ. Ο Κ. έκανε μεταπτυχιακό στις τηλεπικοινωνίες και εργάζεται ως προϊστάμενος σε μεγάλη εταιρεία. Ο Β. αποφάσισε κι αυτός να κάνει μεταπτυχιακό στο ίδιο αντικείμενο. Άρα και ο Β. είναι πιθανόν να έχει την ίδια καλή επαγγελματική εξέλιξη με τον Κ.

Ζ. Αρκετοί συμμαθητές μου ασχολούνται με τον αθλητισμό. Οι μαθητές αυτοί δεν υστερούν στις σχολικές τους επιδόσεις. Επομένως, η ενασχόληση με τον αθλητισμό δεν επηρεάζει οπωσδήποτε αρνητικά την επίδοση του μαθητή στο σχολείο.

Η. Η δημοκρατία στηρίζεται στο διάλογο. Στις  μέρες μας ο διάλογος έχει χαθεί. Επομένως, στις μέρες μας η δημοκρατία κινδυνεύει.

Οι λειτουργίες της γλώσσας: αναφορική και ποιητική λειτουργία

Η γλώσσα λειτουργεί με πολλούς τρόπους, γιατί πολλές είναι και οι ανάγκες του ανθρώπου. Δείχνει κι αυτό τη δύναμή της. Από τους τρόπους αυτούς οι λογοτέχνες και οι γλωσσολόγοι επισημαίνουν κυρίως δύο: «τον έναν που αφορά το λογικό μας, και τον άλλο που αφορά τις συγκινήσεις μας» (Γ. Σεφέρης). Στην πρώτη περίπτωση οι γλωσσολόγοι μιλούν για αναφορική λειτουργία της γλώσσας, στη δεύτερη για ποιητική λειτουργία.

 Η γλώσσα λειτουργεί με δύο τρόπους: τη μια φορά με το λογικό τρόπο και την άλλη με το συγκινησιακό.

1. Ποια λειτουργία της γλώσσας επιλέγει να χρησιμοποιήσει ο συντάκτης των ακόλουθων αποσπασμάτων; Να εντοπίσετε χαρακτηριστικά που τεκμηριώνουν την απάντησή σας.

1.      Το μυαλό μας κάνει μαιάνδρους απίθανους προκειμένου στο μέλλον να σταδιοδρομήσει στα εργαστήρια, στους ηλεκτρονικούς εγκεφάλους, οπουδήποτε οσφραίνεται όφελος χειροπιαστό. Προκειμένου, όμως, να καταλήξει σε μια συνειδητοποίηση του «είναι» παραμένει στην  πρώτη του Δημοτικού .

                  (Οδυσσέας Ελύτης, Η μέθοδος του άρα)

2.      Παρατηρώντας τα θρανία στις σχολικές αίθουσες μπορούμε να προβληματιστούμε, να χαμογελάσουμε απλώς, ακόμη και να εκπλαγούμε. Τα περισσότερα graffiti έχουν κύριο θέμα τους τον έρωτα και τη φιλία. Αγάπη, μίσος, πάθος, εκδίκηση, απιστία, προδοσία ή απλώς αδιαφορία είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα. Σε ένα μεγάλο μέρος της επιφάνειας των θρανίων είναι γραμμένοι ερωτικοί στίχοι, που προέρχονται από γνωστά λαϊκά άσματα της εποχής ή αποτελούν προσωπικά δημιουργήματα των μαθητών.

                (Απόσπασμα άρθρου από τον ημερήσιο Τύπο)

3.      Σας λέγω σήμερα, φίλοι μου, ότι παρά τις δυσκολίες και τις απογοητεύσεις της στιγμής, έχω ακόμη ένα όνειρο. Είναι ένα όνειρο γερά ριζωμένο στο αμερικάνικο όνειρο. Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα στους κόκκινους λόφους της Τζώρτζια οι γιοι των πρώην σκλάβων και οι γιοι των πρώην ιδιοκτητών θα μπορέσουν να καθίσουν μαζί στο τραπέζι της αδελφότητας.

              (Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, Ομιλία στο Καπιτώλιο της  Ουάσιγκτον, Έχω ένα όνειρο)

 

Κείμενο	Λειτουργία γλώσσας	Χωρία
1.
2.
3.

 

 

 

Η γλώσσα των νέων

                                                                                              (Πετρουλάκης, Καθημερινή)

"Τζαμιροκουάι! Με κόζαρε ξεβίδωτα ο ζεβουασιόν που τραβάει σάτα κιούτα ο χαλιαμπάλιας, γιατί λέει σπρεχάρω αλεμάο κάργα ακατανόητα."

Τι θα πει "ακατανόητα";

Μπορείτε να καταλάβετε τι λέει ο νεαρός στο παραπάνω σκίτσο;
Ποιον δείχνει και γιατί;
Τι δεν καταλαβαίνει ο μικρός που τον συνοδεύει και τι πιστεύετε ότι θέλει να δηλώσει ο σκιτσογράφος με αυτήν την απορία;
Πώς αντιδρά ο ενήλικας;
Γιατί κατά τη γνώμη σας ο σκιτσογράφος τον αφήνει χωρίς συννεφάκι λόγου ή σκέψης;
Ποια μηνύματα επιχειρεί να μεταδώσει ο σκιτσογράφος με τις επιλογές του;
Ποιες στάσεις απέναντι στη γλώσσα των νέων καταγράφει;
Τι άλλο έχετε να παρατηρήσετε;

(Οι ερωτήσεις είναι ενδεικτικές για να σας βοηθήσουν να γράψετε τη γνώμη σας: δεν είναι απαραίτητο να απαντήσετε σε όλες μία προς μία). 

(Εργασία από το Φωτόδεντρο "Στάσεις απέναντι στη γλώσσα των νέων" )

Ασκήσεις Ύφους

1.     Στο ακόλουθο απόσπασμα από το βιβλίο του Ρεϋμόντ Κενώ «Ασκήσεις Ύφους» ο ομιλητής χρησιμοποιεί γλώσσας αργκό. Προσπαθήστε να αποδώσετε τα λεγόμενά του σε απλό ύφος, πιο κοντά στην καθημερινότητα.

Νταν μεσημέρι καβαλάω το (λεωφορείο )5. Σκάω τα λεφτά, ως είναι φυσικόν και προχωράω στα παραμέσα. Να σου που λες κι ο δικός σου, ένας φιόγκος μ’ένα σβέρκο σαν τηλεσκόπιο κι έναν σπάγκο στην καπελαδούρα. Εγώ το κόβω το παιδί να’ούμε, γιατί έχει χάζι, όταν όλως αιφνιδίως γυρνά στον παραδίπλα και του τη βγαίνει ούτω πως: Λίγη προσοχή δε βλάφτει, πάτα και λίγο λεωφορείο, πώς μου ξηγιέσαι έτσι, κοντεύεις να μου δώσεις τα νύχια μου στο χέρι και ούτω καθεξής. Πάνω που αδειάζει, όμως η θέση, γίνεται μπουχός και μην τον είδατε.

  Να χαρακτηρίσετε το ύφος του συγγραφέα στα ακόλουθα κείμενα και να δικαιολογήσετε το χαρακτηρισμό σας.

Α) Όπου και να σταθείτε, στα πιο απίθανα μέρη, κάποιο κινητό θα χτυπήσεις: στο πεζοδρόμιο, στο καφενείο, στον κινηματογράφο, στην αίθουσα διδασκαλίας, στο λεωφορείο, στην εκκλησία (αν και δεν πάω συχνά), στα δικαστήρια, παντού. Οι Έλληνες μιλούν στο κινητό τους πάντα, όταν τρώνε, όταν οδηγούν, όταν κολυμπάνε, όταν περπατάνε… Μου έχει τύχει να δω οδηγό μοτοσυκλέτας με το ένα χέρι στο τιμόνι και στο άλλο το τσιγάρο και κινητό! Πώς τα κατάφερνε  ο άτιμος!

Β) Έχω ένα όνειρο. Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα η Πολιτεία της Αλαμπάμα[…] θα μεταμορφωθεί σε μια κατάσταση όπου τα μικρά μαύρα αγόρια και κορίτσια θα μπορέσουν να πιαστούν χέρι-χέρι με τα μικρά λευκά αγόρια και κορίτσια και να περπατήσουν μαζί σαν αδέλφια. Έχω ένα όνειρο σήμερα.

(Ομιλία του Martin Luther King, 28 -8- 1963, Ουάσιγκτον, ΗΠΑ)

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Κεφ. Γ Οικονομία του 20ου αι. Ιστορικοί όροι

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Κεφ. Α, Β Οικονομία 19ος αι Ορισμοί

Επαναληπτικό τεστ ερωτήσεων ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Κεφ. Γ Οι οικονομικές εξελίξεις στον 20 αι.

Επαναληπτικό τεστ στο Κεφ. Γ Οι οικονομικές εξελίξεις στον 20ο αι. » ProProfs Test Maker

Ο κύκλος της ζωής μέσα από την ποίηση 1. Η ζωή

Σε συνέχεια της μελέτης μας των Λογοτεχνικών Ρευμάτων και των χαρακτηριστικών της Μοντέρνας και Παραδοσιακής ποίησης θα ασχοληθούμε με ποιήματα που θα έχουν γενικότερο Θέμα τον κύκλο της ζωής. Οι ενότητες  είναι  οι εξής:
1) Η ζωή
2) Ο θάνατος
3) Ο έρωτας
4) Η τέχνη
5) Το ταξίδι
6) Τα νιάτα και τα γηρατειά
Τις ενότητες αυτές θα τις επεξεργαζόμασταν σε ομάδες στην τάξη, αλλά τώρα θα τις δούμε όλοι μαζί και όταν θα επιστρέψουμε στην τάξη θα συζητήσουμε πάνω σ’ αυτές που θα καλύψουμε και θα συνεχίσουμε με τις υπόλοιπες.
Στόχοι μας θα είναι:
• Να μελετήσουμε και να εξοικειωθούμε με παραδοσιακά και μοντέρνα ποιήματα.

• Να συνειδητοποιήσουμε  τη σπουδαιότητα και τη διαχρονικότητα θεμάτων, όπως η ζωή, ο θάνατος, το ταξίδι, η τέχνη, ο έρωτας, η νεότητα και το γήρας.

• Να κωδικοποιήσουμε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης (ελεύθερος στίχος, άλογο στοιχείο, δραματικότητα, καθημερινό λεξιλόγιο).
• Να γνωρίσουμε το έργο σημαντικών Ελλήνων ποιητών , όπως ο Δ. Σολωμός, ο Κ. Καβάφης, ο Κ. Παλαμάς, ο Κ. Καρυωτάκης, ο Γ. Σεφέρης, ο Ο. Ελύτης, κ.α
• Να ακούσουμε μελοποιημένα ποιήματα ή απαγγελίες ποιημάτων από γνωστούς ηθοποιούς.
• Να δημιουργήσουμε  πολυτροπικά, δημιουργικά γραμμένα κείμενα.

1. Η ζωή

Διαβάστε τα παρακάτω ποιήματα:

1. ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, «Το πανηγύρι στα σπάρτα»

2. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι , ΜΟΝΟ τα Σχεδίασμα Β΄, 1 (Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·....)  / Σχεδίασμα Γ΄, 6 ( Ο πειρασμός: Έστησ' ο έρωτας χορό...)

3. ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, Ήλιος ο πρώτος, [Στα χτήματα βαδίσαμε όλη μέρα…] 

Στη συνέχεια συμπληρώστε το Δελτίο Ανάγνωσης του κάθε ποιήματος (όπως στην εργασία Μοντέρνα και παραδοσιακή ποίηση : άσκηση εντοπισμού χαρακτηριστικών)

	ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΠΟΙΗΤΗΣ
ΤΙΤΛΟΣ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
Στίχος
Στροφή
Μέτρο
Ομοιοκαταληξία
Τίτλος
Νοηματική αλληλουχία
Θέματα / Μοτίβα
Λυρισμός
Δραματικότητα
Στίξη
Λεξιλόγιο
Σύνταξη

Είμαστε οι Πηγές του μέλλοντος

Ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Οι  παρατηρήσεις και οι εμπειρίες του σήμερα θα χρησιμοποιηθούν ως πηγές για τους ιστορικούς του μέλλοντος.
Ας καταγράψουμε τις αλλαγές που παρατηρούμε στο περιβάλλον μας, τη χώρα, τον κόσμο μας με το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19.

Kαταγράψτε αυτά που βλέπετε και ακούτε στις ειδήσεις, μεταξύ των φίλων σας, της οικογένειας σας, της κοινωνίας σας, συμπληρώνοντας την παρακάτω φόρμα.

Καταθέστε τη μαρτυρία σας


Χρησιμοποιήστε κείμενο, ποίηση, σκίτσο, βίντεο για να καταγράψετε τις εμπειρίες σας κατά τη διάρκεια της πανδημίας.



 Οι απαντήσεις σας θα συγκεντρωθούν και θα αξιοποιηθούν (θα αποφασίσουμε με ποιον τρόπο:  έκθεση, έκδοση, κ.α), όταν επιστρέψουμε στο σχολείο.